Met vlag en wimpel
Door: eliseindavos
Blijf op de hoogte en volg Elise
30 April 2011 | Zwitserland, Davos
Koninginnedag in Davos. Het is halfacht volgens mijn wekker. Geen aubade in de vroege ochtendstond dit keer. Wel feestelijk rammelende emmers en karren. Daarover heen de harde, hoge stemmen van de schoonmaaksters, die in rap Portugees tegen elkaar opketsen en tegen mijn kamerdeur die pal tegenover het domein van de bezemploeg ligt. Lezen ze elkaar de les? Wisselen ze de laatste roddels en nieuwtjes uit? Het is in elk geval het Wilhelmus niet wat ze te berde brengen…
Alle doordeweekse- en zaterdagmorgens word ik op dit tijdstip zonder pardon uit mijn droomwereld gerukt. Dus ook op deze gewone Duitse zaterdag, die voor het hele NAD juist vandaag een oer-Hollandse feestdag is.
Ik doe de gordijnen open en gooi de balkondeur los. Een prachtige dag met een enthousiaste zon op de witte mutsen van de Jacobshoorn en de Parsenn. Maar nergens vrolijk wapperend rood-wit-blauw met oranje te bekennen. Geen getoeter in de verte te horen, geen geroffel en getetter van fanfarekorpsen in aantocht.
Leve de Koningin, denk ik, ver van mijn moederland verwijderd. Als ik een vlag had, zette ik hem op mijn balkon. Raar dat zoiets ineens een issue wordt, als het er niet kan en mag zijn. We zitten hier immers op Zwitsers grondgebied en nog wel liefst in een Duitse kliniek. Het enige wat ik kan doen om mij naar ’s vaderlands zeden te voegen, is me dan maar te kleden in de kleuren van de vlag: rood vest, wit shirt, blauwe spijkerbroek met een rode riem. Ik heb niets van oranje in mijn hutkoffer gestopt. Jammer nu…
En dan is er toch ineens die verrassing: de hele gang, de bibliotheek en huiskamer is versierd met rood-wit-blauwe vlaggen, oranje slingers en oranje ballonnen. De huiskamer stroomt om tien uur vol met feestgangers in den vreemde en voor het overgrote deel verstoken van oranje-attributen. (Je hebt immers wel wat anders aan je hoofd dan oranjegekte, wanneer je 40 kilo persoonlijke bezittingen moet zien te verslepen van het laagland naar de bergen.) We willen natuurlijk ook weten hoe onze vorstin er vandaag bij loopt. En wat haar gevolg op hoge hakken en al dan niet verscholen onder de meest wonderbaarlijke hoofddeksels zoal deelt met het publiek. Maar de pret is helemaal compleet op het moment dat er een kar wordt binnengereden met daarop een staaltje Hollands kunst- en vliegwerk van de Duitse keuken: oranje-tompoucen met slagroom, voorzien van vlaggetjes onze nationale driekleur!
Onwillekeurig gaan mijn gedachten naar de attributenkast van het oude Sanatorium in de wachtkamer van haus M. Ik herinner me dat ik daar een pot heb zien staan met rood-wit-blauwe draadjes, met daarop het etiket ‘Leve de Koningin’. Die draadjes, losgeraakt uit een eenzame vlag, werden een voor een zorgvuldig verzameld door een meisje van dertien, Henriëtte Guldemond, die tijdens de oorlogsjaren in het sanatorium in Davos verbleef. Meer dan een halve eeuw later doneerde ze de pot, vergezeld van een persoonlijke brief, aan ‘De zusters van de Apotheek’ van het sanatorium, die ten behoeve van de tentoonstelling in het nieuwe Astma Centrum persoonlijke herinneringen verzamelden van ex-sanatoriumpatienten.
In alle eenvoud brengt dit verhaal mij vandaag opnieuw in die wonderlijke fractale dimensie, die ik noemde in ‘Verzamelde tranen.’ Door een samenloop van lotsbeschikking, jaartelling en feestdagopeenvolging zijn de dagen tussen Pasen, Koninginnedag, Dodenherdenking en Bevrijdingsdag dit jaar te tellen op de vingers van twee handen.
Het is in het licht van de verzamelde draadjes en de brief van Henriëtte Guldemond een wonderlijke combinatie: Koninginnedag, Dodenherdenking en Bevrijdingsdag vieren in een Duitse kliniek met alleen op de vierde verdieping een enclave waar de Nederlandse vlaggen volop in het zicht mogen hangen…
Die brief van Henriëtte wil ik je op deze bijzondere dag natuurlijk niet onthouden:
‘Aan de twee zusters van de apotheek,
Juist voor het uitbreken van den Tweeden Wereldoorlog, in december 1939, reisde ik af naar Davos om daar genezing te zoeken voor mijn ernstige tuberculose. Later zou pas blijken dat ik alle oorlogsjaren zou doorbrengen in het Sanatorium in Davos.
Hoewel omgeven door steeds meer Duitsers wapperde den Vaderlandsche Vlag dapper op het dak naast den Zwitserse. Over den huisradio klonken berichten uit Londen en ook Radio Oranje volgden wij trouw. “Vrij Nederland” ging van hand tot hand.
Ik was in dien tijd een meisje van dertien jaren. Denkt u zich eens in hoe ik mij voelde, ver van het Vaderland, zonder enig bericht over mijn familie! Toen ik het eerste draadje vond, eenen rode, weet ik nog, ving daarmee voor mij eenen uiterst belangrijke en serieuze bezigheid aan: ik nam mij voor àlle losgewapperde draadjes van onzen vlag op te rapen en zorgvuldig te bewaren. In den moestuin op den zuidweide, bij het hout voor den van kolen omgebouwde kachels, aan takken van naaldbomen, op den trap naar den ingang, overal vond ik katoen uit onzen driekleur. Zoo hard wapperde ons Vaderlandsch symbool dat deze uitzonderlijk veel draadjes verloor.
Maar onder den leiding van den heer Gugelot bleef ons Sanatorium een waar bastion. Wegens goede betrekkingen met Indië hadden wij, met eenige zuinigheid, voldoende koffie, thee, cacao en rijst. Maar oooh, wat misten wij gewoone eieren! Tót den verjaardag van onzen Koningin, waarop in den keuken een heuschen cake was gebakken!
In 1944 had ik reeds drie enveloppes vol, van elken kleur eenen. Op den dag in 1945 dat wij stellig wisten dat ons land bevrijd was van den vreeschelijken overheersching toonde ik mijn verzameling aan onzen geneesheer/consul en ontving ik daarmee éénen welgemeende kus op mijn hollandsche wangen, die door den langen tijd in het hooggebergte doorgebracht, nu werkelijk ‘appelwangen’ mochten heeten… U beide hebt zich altijd zoo Vaderlandschlievend betoond dat ik U bij deezen mijn wonderlijke verzameling schenk. Zeeker nu dan toch altijd den gevreesden opgang in eenen Duitschen Kliniek bewaarheid wordt verdient onzen Vlag eenen opvallende plaatsch.
Met welgemeende groet,
Mej. Henriëtte Guldemond, Alkmaar’
De werkelijkheid van de fractale dimensie brengt mooie tegenstellingen aan het licht, zoals je kunt opmaken uit dit verhaal. Maar er zijn helaas ook wrange contrasten die zich opdringen. Overal hangen vlaggen op de afdeling en heerst er aan het oppervlak een vrolijke, uitgelaten stemming. Toch is voor mij en vele anderen hier het leven in deze kliniek bepaald geen feest, hoe zorgvuldig we ook zijn omgeven door een veilig vangnet van behandelaars en behandelplannen. In de afgelopen dagen – ruim zes weken na mijn aankomst in Davos- is voor mij en de crew hier duidelijk geworden dat de uitputting waarin ikzelf terecht gekomen ben, toch ernstiger is dan aanvankelijk werd verondersteld. Het herstel gaat dus meer tijd kosten, maar gaandeweg zal pas duidelijk worden hoeveel precies.
Ik bid dat ik mijn dagen hier zo leer tellen dat ik er een wijs hart aan overhoud. En op de dag dat ik thuis mag komen, vier ik opnieuw Bevrijdingsdag. Met vlag en wimpel!
Alle doordeweekse- en zaterdagmorgens word ik op dit tijdstip zonder pardon uit mijn droomwereld gerukt. Dus ook op deze gewone Duitse zaterdag, die voor het hele NAD juist vandaag een oer-Hollandse feestdag is.
Ik doe de gordijnen open en gooi de balkondeur los. Een prachtige dag met een enthousiaste zon op de witte mutsen van de Jacobshoorn en de Parsenn. Maar nergens vrolijk wapperend rood-wit-blauw met oranje te bekennen. Geen getoeter in de verte te horen, geen geroffel en getetter van fanfarekorpsen in aantocht.
Leve de Koningin, denk ik, ver van mijn moederland verwijderd. Als ik een vlag had, zette ik hem op mijn balkon. Raar dat zoiets ineens een issue wordt, als het er niet kan en mag zijn. We zitten hier immers op Zwitsers grondgebied en nog wel liefst in een Duitse kliniek. Het enige wat ik kan doen om mij naar ’s vaderlands zeden te voegen, is me dan maar te kleden in de kleuren van de vlag: rood vest, wit shirt, blauwe spijkerbroek met een rode riem. Ik heb niets van oranje in mijn hutkoffer gestopt. Jammer nu…
En dan is er toch ineens die verrassing: de hele gang, de bibliotheek en huiskamer is versierd met rood-wit-blauwe vlaggen, oranje slingers en oranje ballonnen. De huiskamer stroomt om tien uur vol met feestgangers in den vreemde en voor het overgrote deel verstoken van oranje-attributen. (Je hebt immers wel wat anders aan je hoofd dan oranjegekte, wanneer je 40 kilo persoonlijke bezittingen moet zien te verslepen van het laagland naar de bergen.) We willen natuurlijk ook weten hoe onze vorstin er vandaag bij loopt. En wat haar gevolg op hoge hakken en al dan niet verscholen onder de meest wonderbaarlijke hoofddeksels zoal deelt met het publiek. Maar de pret is helemaal compleet op het moment dat er een kar wordt binnengereden met daarop een staaltje Hollands kunst- en vliegwerk van de Duitse keuken: oranje-tompoucen met slagroom, voorzien van vlaggetjes onze nationale driekleur!
Onwillekeurig gaan mijn gedachten naar de attributenkast van het oude Sanatorium in de wachtkamer van haus M. Ik herinner me dat ik daar een pot heb zien staan met rood-wit-blauwe draadjes, met daarop het etiket ‘Leve de Koningin’. Die draadjes, losgeraakt uit een eenzame vlag, werden een voor een zorgvuldig verzameld door een meisje van dertien, Henriëtte Guldemond, die tijdens de oorlogsjaren in het sanatorium in Davos verbleef. Meer dan een halve eeuw later doneerde ze de pot, vergezeld van een persoonlijke brief, aan ‘De zusters van de Apotheek’ van het sanatorium, die ten behoeve van de tentoonstelling in het nieuwe Astma Centrum persoonlijke herinneringen verzamelden van ex-sanatoriumpatienten.
In alle eenvoud brengt dit verhaal mij vandaag opnieuw in die wonderlijke fractale dimensie, die ik noemde in ‘Verzamelde tranen.’ Door een samenloop van lotsbeschikking, jaartelling en feestdagopeenvolging zijn de dagen tussen Pasen, Koninginnedag, Dodenherdenking en Bevrijdingsdag dit jaar te tellen op de vingers van twee handen.
Het is in het licht van de verzamelde draadjes en de brief van Henriëtte Guldemond een wonderlijke combinatie: Koninginnedag, Dodenherdenking en Bevrijdingsdag vieren in een Duitse kliniek met alleen op de vierde verdieping een enclave waar de Nederlandse vlaggen volop in het zicht mogen hangen…
Die brief van Henriëtte wil ik je op deze bijzondere dag natuurlijk niet onthouden:
‘Aan de twee zusters van de apotheek,
Juist voor het uitbreken van den Tweeden Wereldoorlog, in december 1939, reisde ik af naar Davos om daar genezing te zoeken voor mijn ernstige tuberculose. Later zou pas blijken dat ik alle oorlogsjaren zou doorbrengen in het Sanatorium in Davos.
Hoewel omgeven door steeds meer Duitsers wapperde den Vaderlandsche Vlag dapper op het dak naast den Zwitserse. Over den huisradio klonken berichten uit Londen en ook Radio Oranje volgden wij trouw. “Vrij Nederland” ging van hand tot hand.
Ik was in dien tijd een meisje van dertien jaren. Denkt u zich eens in hoe ik mij voelde, ver van het Vaderland, zonder enig bericht over mijn familie! Toen ik het eerste draadje vond, eenen rode, weet ik nog, ving daarmee voor mij eenen uiterst belangrijke en serieuze bezigheid aan: ik nam mij voor àlle losgewapperde draadjes van onzen vlag op te rapen en zorgvuldig te bewaren. In den moestuin op den zuidweide, bij het hout voor den van kolen omgebouwde kachels, aan takken van naaldbomen, op den trap naar den ingang, overal vond ik katoen uit onzen driekleur. Zoo hard wapperde ons Vaderlandsch symbool dat deze uitzonderlijk veel draadjes verloor.
Maar onder den leiding van den heer Gugelot bleef ons Sanatorium een waar bastion. Wegens goede betrekkingen met Indië hadden wij, met eenige zuinigheid, voldoende koffie, thee, cacao en rijst. Maar oooh, wat misten wij gewoone eieren! Tót den verjaardag van onzen Koningin, waarop in den keuken een heuschen cake was gebakken!
In 1944 had ik reeds drie enveloppes vol, van elken kleur eenen. Op den dag in 1945 dat wij stellig wisten dat ons land bevrijd was van den vreeschelijken overheersching toonde ik mijn verzameling aan onzen geneesheer/consul en ontving ik daarmee éénen welgemeende kus op mijn hollandsche wangen, die door den langen tijd in het hooggebergte doorgebracht, nu werkelijk ‘appelwangen’ mochten heeten… U beide hebt zich altijd zoo Vaderlandschlievend betoond dat ik U bij deezen mijn wonderlijke verzameling schenk. Zeeker nu dan toch altijd den gevreesden opgang in eenen Duitschen Kliniek bewaarheid wordt verdient onzen Vlag eenen opvallende plaatsch.
Met welgemeende groet,
Mej. Henriëtte Guldemond, Alkmaar’
De werkelijkheid van de fractale dimensie brengt mooie tegenstellingen aan het licht, zoals je kunt opmaken uit dit verhaal. Maar er zijn helaas ook wrange contrasten die zich opdringen. Overal hangen vlaggen op de afdeling en heerst er aan het oppervlak een vrolijke, uitgelaten stemming. Toch is voor mij en vele anderen hier het leven in deze kliniek bepaald geen feest, hoe zorgvuldig we ook zijn omgeven door een veilig vangnet van behandelaars en behandelplannen. In de afgelopen dagen – ruim zes weken na mijn aankomst in Davos- is voor mij en de crew hier duidelijk geworden dat de uitputting waarin ikzelf terecht gekomen ben, toch ernstiger is dan aanvankelijk werd verondersteld. Het herstel gaat dus meer tijd kosten, maar gaandeweg zal pas duidelijk worden hoeveel precies.
Ik bid dat ik mijn dagen hier zo leer tellen dat ik er een wijs hart aan overhoud. En op de dag dat ik thuis mag komen, vier ik opnieuw Bevrijdingsdag. Met vlag en wimpel!
-
01 Mei 2011 - 04:42
Chantal:
wat mooi dat die gave om te kunnen schrijven en verwoorden en 'raken' ook in Davos bij je is.
Ik denk aan je liefie,
Liefs, Chantal xxx -
01 Mei 2011 - 06:00
Rose-marie:
lieve el,
wat een prachtig ontroerende actie van dat ,toen,13jarige meisje.
En wat een harde dobber voor jou dat je lichaam je zo in de steek laat.we hebben dick gesproken.Heeeel veeel moed en sterkte en ik spreek je verder met mijn kaarten.liefs rose-marie. -
01 Mei 2011 - 08:48
Eljoke:
Jij bent Oranjegezinder dan ik Elise :) In al die buitenlandjaren heb ik dat gevoel nog nooit gehad. En de vlag bleef in de kast, ook dat nog... Wel erg leuk om de live beelden te zien, zeker als er een stralende zon bij schijnt. Het laatste deel van de uitzending uit Weert was leuk anders en klasse!
Houd moed én vechtlust. Ook als het misschien langer gaat duren - je komt er, zeker weten. 'Moed en vertrouwen' zei mijn geliefde moes dan.
Het allerbeste!! gewenst uit Italië van Leen en mij. -
01 Mei 2011 - 10:05
Joke Van Til:
We bidden met je mee!
Liefs,
Joke -
01 Mei 2011 - 15:03
Martine Zwep:
Lieve Elise,
Kan me goed voorstellen dat het een rare 30 april voor je is. Mooi dat potje met draadjes van onze 3kleur.
Via mn schoonmoeder heb ik dit reisverslag doorgestuurd gekregen.
Ik wens je veel geduld en wijsheid toe. Een vriendin van me heeft op haar weblog staan: Achter de wolken schijnt Gods liefde. Daar moet ik nu aan denken... dus ik typ het gewoon maar neer. Heel veel liefs en een dikke knuffel van Martine -
02 Mei 2011 - 13:38
Elizabeth De Kievit:
Wat een ontroerend verhaal. en wat een nog ontroerender conclusie.. Heb gister Dick en je schoonmoeder gesproken.
Heel veel sterkte en moed en beterschap toegewenst..
En ook nog een dikke knuffel. (dikkenuffel) van mij.
Elizabeth. -
02 Mei 2011 - 17:50
Mengsje :
Lieve Elise
Wat kan je toch mooi vertellen ,ik geniet er erg van .Ook dat verhaal van dat meisje dat tijdens de oorlogsjaren daar was .Fijn dat je ons op deze manier laat weten wat er in het verleden daar is gebeurd .Ik hoop dat je vooruitgaat met je gezonheid en weer t.z.t naar huis mag en de behandeling goed is geweest .Ik wil je ook iets leuks vertellen ik heb een kleinzoontje erbij gekregen (Gijs ) een heel lief ventje .Lieverd veel sterkte en Gods nabijheid .Mengsje -
03 Mei 2011 - 14:45
Willeke:
Hey Elise,
Ik ben wel heel druk met jouw verslagen printen en ophangen. (ik hang ze op het prikbord en leg ze neer in het contactpunt). Maar het schiet er steeds bij in om een reactie te plaatsen.
Je maakt er een heel boekwerk van!
Maar je hebt daar ook wel een bijzondere tijd. Ik begrijp dat het nog erger was dan je dacht. Dat lijkt me heel moeilijk voor je. Sterkte en ik hoop dat de therapieën uiteindelijk een goed resultaat geven! Groetjes van Willeke (CBB) -
04 Mei 2011 - 14:08
Chris:
Hey moesje,
Laatste stukje net gelezen, mooi !
Geniet van de komende dagen.
xxx -
05 Mei 2011 - 14:16
Elizabeth Van Kampen:
Hallo Elise, Wat schrijf je toch prachtig en wat heerlijk zo'n talent. Een beetje heimwee naar Nederland komt er wel in voor en is goed te begrijpen. Je eigen plekje op deze aarde is altijd het mooiste plekje want daar alleen ben je echt thuis.
Groetjes van Elizabeth
-
07 Mei 2011 - 07:37
Jerome&Mieke&Eva:
Hoi Elise, een dikke knuffel van ons.
JME -
07 Mei 2011 - 13:04
Anjo:
Hoi lief stokmaatje.
Zojuist mijn schootwonder weer aangezet om tot de conclusie te komen dat een mens dat ding eigenlijk op vakantie mee moet nemen om de hoeveelheid post bij thuiskomst in bedwang te houden. Ik laat alles dus nog lekker even wachten, behalve jou berichtje. Ja, als ik in het buitenland zat, had ik ook altijd meer gedachten over onze driekleur en bijbehorende feestdagen, dan thuis het geval is. Dan besef je pas echt dat je nederlander bent en geen europeaan. Het maakt je beleving van alledag wel veel bewuster en ik zelf vind dat kostbaar. Jammer dat je herstel niet zo snel wil als je hoopte, maar het geeft ook aan dat je een enorme doorzetter was en bent. Nu het alleen nog ten positieve zien te draaien ...
Veel liefs en tot skype -
07 Mei 2011 - 16:26
Marthy:
Hoi Elise, een hartelijke groet van mij en van Erik. Goede moed toegewenst. -
07 Mei 2011 - 21:34
Janny:
Hoi Elise, Dat zijn hele verhalen die je zoal op papier zet< nou ja typen dan. Terwijl ik lees vallen mijn ogen dus weer dicht. Heb dan al weer heel veel werk verzet hoor. En nu is het zondag moederdag, dan mis je natuuurlijk weer je dochters met een ontbijt op bed. Lieve groetjes vanuit Ermelo . -
13 Mei 2011 - 21:15
Els Lourens:
Hai El,
We hebben even een poosje niet mee kunnen leven/ lezen vanwege een korte vakantie, maar ik ben weer helemaal bij. Raar en begrijpelijk, het belang van draadjes in de nationale kleuren. Wat hetzelfde is als jouw nostalgische verlangens en gedachten op Koninginnedag. Maar je bent ook zo ver van huis en haard! En dat het misschien ook nog langer moet gaan duren! Hopelijk merk je wel dat je vooruit gaat. Al is het maar weinig, als er maar wel voortgang is!
Ik zit te denken aan het boek wat je geschreven hebt: "ik beken", (in deze tijd van herdenken is dat logisch) en bedenk me hoe je daar toch de energie voor hebt gehad. En dan bedoel ik het eigenlijk nog niet eens lichamelijk, maar vooral geestelijk. Goed, dat was even een zijpaadje. Mag het je gegeven worden dat je weer voldoende energie mag krijgen om weer een mooi boek te schrijven. Tot die tijd kunnen we in elk geval genieten van wat je ons nu elke keer weer voorzet.
Liefs, Els.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
