Verzamelde tranen
Door: eliseindavos
Blijf op de hoogte en volg Elise
02 April 2011 | Zwitserland, Davos
Komt het door de hoge ligging van dit kuuroord? Te midden van witgemutste wachters van graniet die talloze eeuwen en beschavingen aan zich voorbij hebben laten gaan? Of is het vooral door de eenvoudige waarheid dat ikzelf ineens wordt stilgezet middenin de kakofonie van mijn eigen leven? Mijn beleving van tijd en ruimte is in elk geval veranderd. Ik merkte dat afgelopen week voor het eerst toen ik in de wachtkamer van Haus M zat te wachten op mijn arts…
Er staat een gezellig zitje voor een kingsize raampartij met een glorieus uitzicht op de Jacobshoorn. Tegen de diep blauwe hemel lijkt de sneeuw op smetteloze lakens die met zorg over deze enorme ‘hoorn’ zijn gedrapeerd. Ik vind het met dit uitzicht helemaal niet erg om te moeten wachten. Zeker niet nu ik alle tijd van de wereld heb.
Eenmaal verzadigd van de oogverblindende schoonheid buiten, dwaalt mijn blik naar de glazen kast links van het raam. Ik sta op om de voorwerpen die erin zijn uitgestald beter te kunnen bekijken. Het is een tentoonstelling van dierbare herinneringen aan het oude sanatorium aan de Symondsstrasse in Davos. Daar werden tot 1973 tuberculosepatiënten behandeld. Later kreeg het de functie van astmakliniek onder de naam Nederlands Astmacentrum Davos. Onder druk van overheid en zorgverzekeraars moesten de kosten omlaag en verhuisde het NAD in 2005 noodgedwongen naar de Wolfgangkliniek, waar men zowel de benodigde ruimte kon huren als diensten kon inkopen.
Wat mij in het journalistieke hart raakt, zijn de verhalen bij de objecten die in die vitrinekast staan uitgestald. Een gestolen zilveren schaal, teruggegeven door een jongeman die tijdens de oorlog in een concentratiekamp had gezeten en zo geobsedeerd was door eten, dat hij de schaal met eten en al achterover drukte en in zijn kast bewaarde voor de lange nachten. Een breiwerkje met kromgebogen naalden, van een vrouw die zich herinnerde hoe het breiwerk met naalden ruw werd afgepakt en verfrommeld, omdat in die tijd tuberculose behandeld werd met volstrekte bedrust met een streng verbod op lezen, schrijven, breien of ander vertier op bed. Je mocht er zelfs niet eens uit voor een sanitaire boodschap.
Ten slotte blijf ik nieuwsgierig stilstaan bij een grote pot met daarop het etiket ‘Verzamelde tranen’. De brief van Suzanne Brandsma van wie de tranen zijn, staat ernaast en na het lezen ervan dringt het ineens tot mij door dat ik me in een andere werkelijkheid bevind.
Hoewel ik nog steeds in dezelfde wachtkamer zit te wachten op de dokter, zijn tijd en ruimte hier niet langer grootheden die je kunt uitmeten in lijnen en vlakken. Ik ben ineens terecht gekomen in de realiteit van de gebroken dimensie. De dimensie van de fractale beleving. Ik zal het proberen uit te leggen wat dat is en wat er dan met je gebeurt.
Fractalen zijn figuren die zijn opgebouwd uit delen die dezelfde vorm hebben als de figuur zelf. De term is afgeleid van het Latijnse woord fractus, dat ‘gebroken’ of ook wel ‘onregelmatig’ betekent. In de wiskunde en kunst gaat het om vormen die zichzelf tot in het oneindige herhalen zoals bijvoorbeeld een bloemkool of de kustlijn van Groot Brittannië. (Voor wie meer wil weten: google op de naam van de Frans-Amerikaanse wiskundige Benoît Mandelbrot en er gaat een compleet nieuwe wereld voor je open!)
Fractale beleving gedraagt zich als een fractaal. Het is een beleving van de werkelijkheid die niet wordt gekleurd door meetkundige uitgangspunten: bijvoorbeeld dat ik al een kwartier zit te wachten in een wachtkamer van 8 bij 12 vierkante meter. Fractale beleving laat zich bij voorkeur voeden door intuïtie. Het besef dat tijd en ruimte behalve exact meetbaar toch meer zijn dan dat alleen. Tijd is in staat zichzelf op te delen en te herhalen in een ruimte die zichzelf opdeelt en herhaalt. Hoeveel mensen hebben hier in deze zelfde ruimte op deze stoelen gewacht, lang voor ik hier zat? Mensen met verhalen waarin genoeg tranen liggen opgeslagen om er de Davosersee mee te vullen tot ver buiten haar oevers. Tranen van heimwee, van onmacht om een leven vol beperking, tranen om verlies van de liefste, het beste, het mooiste. Maar ook tranen van ontroering, van vreugde, van opluchting en zelfs van onbedaarlijk lachen.
Al die verzamelde tranen die in deze ruimte, in deze kliniek, achter al die kamerdeuren, in al die bedden en potten zijn vergoten, zijn verwekt door verhalen die meestal nooit hardop verteld worden. En wanneer dat wel gebeurt, wanneer ze de kans krijgen zich uit te kristalliseren, verwekken ze weer nieuwe tranen en zo houdt de fractale dimensie zichzelf in stand.
Ik schrijf dit overigens met droge ogen. Gelukkig wel, want gisteren had ik dat niet gekund. Maar vandaag was een mooie dag. Met 44 graden Celsius op mijn balkon gemeten zelfs bijna te heet voor een uur balkontherapie. De blauwe hemel en de witte sneeuw hebben me ten slotte naar buiten gelokt. Naar de zomerse drukte in Davos Dorf en Davos Platz. Naar de onvergelijkelijk lekkere koffie en taart in Kaffee Klatsch. En in al die zonovergoten momenten zijn mijn tranen van gisteren verdampt. Waar ik nu nog naar kijk is naar de emotie die inmiddels is uitgekristalliseerd tot iets kleins en tastbaars: boosheid en verdriet om een alles verslindende vermoeidheid na het zwemmen, in de derde week dat ik hier zit. Uit de grond van mijn hart dank ik God, die alle tranen uiteindelijk verzamelt, dat Hij de zon bedacht heeft om ze te drogen en ze tot prachtige kristallen om te toveren die glinsteren in de zon.
Foto's kijken?
https://picasaweb.google.com/eglengkeek/3eWeekDavos27mrt2apr2011?authkey=Gv1sRgCKOOvf_Hte-LIg&feat=directlink
En omdat ik niet zo handig ben nog een:
https://picasaweb.google.com/eglengkeek/Album2Van3eWeekDavos27mrt2apr2011?authkey=Gv1sRgCKGx2cOKqfuwRA&feat=directlink
Er staat een gezellig zitje voor een kingsize raampartij met een glorieus uitzicht op de Jacobshoorn. Tegen de diep blauwe hemel lijkt de sneeuw op smetteloze lakens die met zorg over deze enorme ‘hoorn’ zijn gedrapeerd. Ik vind het met dit uitzicht helemaal niet erg om te moeten wachten. Zeker niet nu ik alle tijd van de wereld heb.
Eenmaal verzadigd van de oogverblindende schoonheid buiten, dwaalt mijn blik naar de glazen kast links van het raam. Ik sta op om de voorwerpen die erin zijn uitgestald beter te kunnen bekijken. Het is een tentoonstelling van dierbare herinneringen aan het oude sanatorium aan de Symondsstrasse in Davos. Daar werden tot 1973 tuberculosepatiënten behandeld. Later kreeg het de functie van astmakliniek onder de naam Nederlands Astmacentrum Davos. Onder druk van overheid en zorgverzekeraars moesten de kosten omlaag en verhuisde het NAD in 2005 noodgedwongen naar de Wolfgangkliniek, waar men zowel de benodigde ruimte kon huren als diensten kon inkopen.
Wat mij in het journalistieke hart raakt, zijn de verhalen bij de objecten die in die vitrinekast staan uitgestald. Een gestolen zilveren schaal, teruggegeven door een jongeman die tijdens de oorlog in een concentratiekamp had gezeten en zo geobsedeerd was door eten, dat hij de schaal met eten en al achterover drukte en in zijn kast bewaarde voor de lange nachten. Een breiwerkje met kromgebogen naalden, van een vrouw die zich herinnerde hoe het breiwerk met naalden ruw werd afgepakt en verfrommeld, omdat in die tijd tuberculose behandeld werd met volstrekte bedrust met een streng verbod op lezen, schrijven, breien of ander vertier op bed. Je mocht er zelfs niet eens uit voor een sanitaire boodschap.
Ten slotte blijf ik nieuwsgierig stilstaan bij een grote pot met daarop het etiket ‘Verzamelde tranen’. De brief van Suzanne Brandsma van wie de tranen zijn, staat ernaast en na het lezen ervan dringt het ineens tot mij door dat ik me in een andere werkelijkheid bevind.
Hoewel ik nog steeds in dezelfde wachtkamer zit te wachten op de dokter, zijn tijd en ruimte hier niet langer grootheden die je kunt uitmeten in lijnen en vlakken. Ik ben ineens terecht gekomen in de realiteit van de gebroken dimensie. De dimensie van de fractale beleving. Ik zal het proberen uit te leggen wat dat is en wat er dan met je gebeurt.
Fractalen zijn figuren die zijn opgebouwd uit delen die dezelfde vorm hebben als de figuur zelf. De term is afgeleid van het Latijnse woord fractus, dat ‘gebroken’ of ook wel ‘onregelmatig’ betekent. In de wiskunde en kunst gaat het om vormen die zichzelf tot in het oneindige herhalen zoals bijvoorbeeld een bloemkool of de kustlijn van Groot Brittannië. (Voor wie meer wil weten: google op de naam van de Frans-Amerikaanse wiskundige Benoît Mandelbrot en er gaat een compleet nieuwe wereld voor je open!)
Fractale beleving gedraagt zich als een fractaal. Het is een beleving van de werkelijkheid die niet wordt gekleurd door meetkundige uitgangspunten: bijvoorbeeld dat ik al een kwartier zit te wachten in een wachtkamer van 8 bij 12 vierkante meter. Fractale beleving laat zich bij voorkeur voeden door intuïtie. Het besef dat tijd en ruimte behalve exact meetbaar toch meer zijn dan dat alleen. Tijd is in staat zichzelf op te delen en te herhalen in een ruimte die zichzelf opdeelt en herhaalt. Hoeveel mensen hebben hier in deze zelfde ruimte op deze stoelen gewacht, lang voor ik hier zat? Mensen met verhalen waarin genoeg tranen liggen opgeslagen om er de Davosersee mee te vullen tot ver buiten haar oevers. Tranen van heimwee, van onmacht om een leven vol beperking, tranen om verlies van de liefste, het beste, het mooiste. Maar ook tranen van ontroering, van vreugde, van opluchting en zelfs van onbedaarlijk lachen.
Al die verzamelde tranen die in deze ruimte, in deze kliniek, achter al die kamerdeuren, in al die bedden en potten zijn vergoten, zijn verwekt door verhalen die meestal nooit hardop verteld worden. En wanneer dat wel gebeurt, wanneer ze de kans krijgen zich uit te kristalliseren, verwekken ze weer nieuwe tranen en zo houdt de fractale dimensie zichzelf in stand.
Ik schrijf dit overigens met droge ogen. Gelukkig wel, want gisteren had ik dat niet gekund. Maar vandaag was een mooie dag. Met 44 graden Celsius op mijn balkon gemeten zelfs bijna te heet voor een uur balkontherapie. De blauwe hemel en de witte sneeuw hebben me ten slotte naar buiten gelokt. Naar de zomerse drukte in Davos Dorf en Davos Platz. Naar de onvergelijkelijk lekkere koffie en taart in Kaffee Klatsch. En in al die zonovergoten momenten zijn mijn tranen van gisteren verdampt. Waar ik nu nog naar kijk is naar de emotie die inmiddels is uitgekristalliseerd tot iets kleins en tastbaars: boosheid en verdriet om een alles verslindende vermoeidheid na het zwemmen, in de derde week dat ik hier zit. Uit de grond van mijn hart dank ik God, die alle tranen uiteindelijk verzamelt, dat Hij de zon bedacht heeft om ze te drogen en ze tot prachtige kristallen om te toveren die glinsteren in de zon.
Foto's kijken?
https://picasaweb.google.com/eglengkeek/3eWeekDavos27mrt2apr2011?authkey=Gv1sRgCKOOvf_Hte-LIg&feat=directlink
En omdat ik niet zo handig ben nog een:
https://picasaweb.google.com/eglengkeek/Album2Van3eWeekDavos27mrt2apr2011?authkey=Gv1sRgCKGx2cOKqfuwRA&feat=directlink
-
03 April 2011 - 12:06
Jerome&Mieke&Eva:
Hoi Elise, jouw verhalen uit dit "nieuw boek" wekken bij mij de indruk dat het zin heeft om daar te zijn. Ik stel vast dat je niet alleen met jezelf bezig bent maar ook zeer geinteresseerd bent in wat er in je buurt aanwezig is en wat er gebeurt. Knap hoe je daarover schrijft en ik weet bijna zeker dat je ervan geniet. Dat moet ook, de enige manier om snel op te knappen en terug te zijn. Niet echt een groepsmens, nou dat vind ik wel meevallen hoor, althans zoals wij je kennen. Ik vind juist dat je altijd oog en tijd hebt voor anderen.
Okay Elise hou vol, en keep the good spirit
(met ons gaat het goed!)
JME -
03 April 2011 - 12:10
Elizabeth Van Kampen:
Wat een super interessant stuk heb je geschreven!! Geweldig!!
Wat heerlijk dat je echt rust hebt gevonden in die schitterende natuur.
Mijn nichtje Tonny van Kampen heeft daar vlak voor de Tweede Wereldoorlog ook gelegen. Je schreef het al, zij was dus ook één van de vele Nederlandse tuberculosepatiënten.
Helaas is het tijdens de oorlog in Nederland weer teruggekomen en is zij in 1948 overleden, is maar 28 jaar geworden.
Je komt in die prachtige natuur met zijn mooie besneeuwde bergen tot rust, je komt er tot jezelf. Het was in Zwitserland dat ik bergschoenen kocht en heerlijk boven Lausanne ben gaan wandelen ook gedurende hartje winter. Wat was dat gezond!
Elise ik hoop dat je helemaal gezond mag terugkeren naar Nederland, je gezin, je familie en je vrienden.
Ik hoop dat je intens zult genieten van al het moois om je heen.
Groetjes uit Tilburg,
Elizabeth
-
03 April 2011 - 12:19
Janthe:
Het spreekt me aan al die tranen in die fles. Het doet me denken aan "Mijn tranen hebt g'in Uwe fles vergaard." Niet voor te stellen!! Tranen dus ook Elise en niet alleen door je moeheid denk ik. Ook om je gemis van Dick je soul mate en van alles mate. Je hebt nu veel andere mensen om mee te dealen maar je meiden zijn er niet en niemand is er van voor Davos, dat zal je bij tijd en wijle ook eenzaam doen voelen. Vooral als er geen activiteiten zijn. Huil het allemaal maar een beetje weg dat zal je goed doen.
We denken aan je en bidden voor je en geloven dat God eens alle tranen van je ogen af zal wissen.
-
03 April 2011 - 13:18
Gerda:
Hoi Elise
Fijn dat alles goed gaat daar en wat genieten we toch van je verhalen en het is net of we een beetje bij zijn en iets van de gezonde lucht van Davos mee krijgen.
Hier gaat alles lekker en ik profiteer nog steeds van onze revalidatie op Salem.
Veel succes deze week en wacht weer op een nieuw verhaal.
Dikke knuffel. Gerda -
03 April 2011 - 14:17
Inge:
Lieverd, wat een mooi stuk.
x -
03 April 2011 - 15:01
Jan Waanders:
Hi Zjiraffje,
Je verblijf in Davos heeft duidelijk twee kanten. De positieve kant weet je buitengewoon mooi uit te beelden, zodat we zonder moeite daar een prachtige voorstelling bij krijgen. De andere kant is er ook laat je weten. Je tilt een tipje van die sluier op....Daar willen we met name voor bidden, opdat je het mag volhouden en herstel mag plaatsvinden !
Heel veel kracht en sterkte toegewenst !
Warme knuffel. -
03 April 2011 - 15:24
Heleen/lis:
Lieve Elise,ik ben te moe om je stuk weer te kunnen geven, maar je hebt je schrijflust niet opgegeven; dat houdt je gelukkig op de been! Als je het heel langzaam opbouwt, gaat het zwemmen steeds beter af .....dit advies heb ik de afgelopen 7 maanden opgevolgd en nu kan ik al een half uur zwemmen met nog maar 4 keer een minuut rust!!!
helaas viel ik met mijn kleindochter van de trap vrijdag, dus er is weerwat te verbijten aan irritatie en een diepblauw achterwerk....helaas
Morgen vliegen we naar Indonesie en gaan we de warmte in.Hopen veel te snorkelen en onderwater foto's te maken van de kleurrijke pracht aldaar.
nu is het er nog, want al die verdunde smurrie uit de kerncentrale .......
Doe je best met resetten en genieten van jou mooie omgeving;dikkekus,ook van Pieter -
03 April 2011 - 19:36
Claralengkeek@hotmai:
ja ja, krijg reuze zin om in de sneeuw te happen en gezelly met je op te lopen. maar ja het is niet allemaal rozegeur en zonneschijn he sussie.
sterkte met je komende programma.ga deze week met je skype; dikke knuffie je susjecloartie -
03 April 2011 - 20:09
Elizabeth De Kievit:
Ha. Elise,
Wat een mooi, boeiend, ontroerend stukje heb je geschreven. De omschrijving is boeiend. Zo voelt het voor mij ook met oude steden en vooral in huizen. Maar zo een beschrijving had ik er nooit bij gevonden. Want het is puur gevoelsmatig.
Veel herkenning in dat opzicht.
Wat is er allemaal gepasseerd op deze ene plek op aarde.
Je gaat op zo een moment door de tijdbarriere heen.
En dat is weer ontroerend; om te merken dat er zoveel mensen waren/ zijn, zoals je zelf bent. Met eigen pijn, verlangens en hoop.
Ik realiseer me hoe dubbel het voor jou moet zijn. Werken aan je gezondheid door te "relaxen" Doen door los te laten. De schoonheid genieten zonder dat te kunnen delen met diegene die je naast je zou wensen op dat moment.
Allemaal gecompliceerde gevoelens volgens mij.
Ik wens je weer veel moed toe en veel vertrouwen, dat ook deze periode hoe dan ook een zegen zal worden voor jou en voor anderen.
Veel liefs. De andere :-) Elizabeth. -
03 April 2011 - 21:10
David De Vries:
Ha die schrijfster,
Als je zo doorgaat met die moeilijke woorden wordt je binnenkort bij het behandelingsteam ingelijfd! Ik weet in ieder geval 1 resultaat van jouw verblijf tusen de tranenplengers: een nieuw boek van La Lengkeek op niveau!! Heel veel sterkte en succes daar! Liefs van David. -
03 April 2011 - 22:45
Janny :
Hallo Elise
Weer een weekje verder,en alle verha-len van jou weer in mijn gedachten- wereld opgeslagen. Zo beleef ik alles een beetje mee. Je bent in ieder ge-
een schrijfster in de dop, zo komt het indrukwekkend over. Ook het verhaal over de tranen, doet mij beseffen hoe jij je moet voelen en moeilijke momenten hebt zo ver van huis. Geluk
kig heb je daar ook steun aan elkaar, en wil een ieder er alles aan doen gezond terug te keren. Een gezondheidsknuffel van Janny Zwep -
04 April 2011 - 21:16
Andries:
Lieve El,
Ik ben blij verrast je bespiegelingen over fractalen te lezen. Bij mij heten ze fractels, maar frac-talen is veel leuker, want ze spreken hun eigen taal. Ik had ze nog niet met tijd en ruimte verbonden, maar wel met orde in de chaos. Het is heel wonderlijk in de schepping dat er zelfs chotische orde bestaat. Elke eikenboom is chotisch anders dan elke andere eikenboom, en toch delen ze dezelfde eikenboomstructuur. Ook jij bent chotisch anders dan elk ander mens en toch ben jij een prachtige orde in je, ook al ligt die orde wel eens door elkaar. Ik hoop van harte dat je door alles heen de hogere orde in beeld blijft houden en dat de puzzelstukjes in elkaar mogen vallen.
Andries -
06 April 2011 - 14:42
Jantina Vaartjes:
Ik heb bewondering voor jou manier van schrijven en je verwoording over de pot met tranen die ik ook heb gezien en regelmatig tegen kom!
Emoties, verbeelding, werkelijkheid en fantasie. Ze worden hier allemaal beleefd!
Liefs,
Joun buurmeis in het NAD -
08 April 2011 - 15:14
Marshal:
Kijk om je heen en je ziet de wonderbare kracht van de schepping, hoor om je heen en je luistert naar de stilte van de tijd, tast je omgeving en je voelt de de eindigheid van je bevattingsvermogen maar ruik in de wind en de geur van de Heilige Geest bedwelmt je met Liefde en Geduld ... JBU dear sister, MM xxx
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
